DÕFI WOLOMBASE BA FA’OWUAWUA DÕDÕ

DÕFI WOLOMBASE BA FA’OWUAWUA DÕDÕ

(III Moze 25:1-13)

Ira talifusõ ni’omasi’õ ba khõ Yesu Keriso.

Me so ndraono Gizara’eli ba danõ simate numalõ ba danõ Kana’ana, Lowalangi Yehowa ihenagõ ibe’e gamakhoita sinangea lafalua iraono Gizara’eli na no larugi danõ Kana’ana. Yawa ba hili Sina’i, mohede Yehowa khõ Moze, ena’õ ifa’ema gamakhoita-Nia ba ndraoni Gizara’eli. Ba gamaudu nibasoda mege, õsi wehede Yehowa ba ndraono Gizara’eli ya’ia da’õ: “Na no larugi danõ nibe’e Lowalangi khõra (danõ kana’ana) ba mosabato khõ Yehowa danõ (ay 2b)”

Lowalangi Yehowa ba no sokhõ tanõ (Sinunõ 24:1). Tanõ andrõ (Kana’ana) nirugira dania, no nibe’e (buala) Lowalangi ba Ndraono Gizara’eli ba wangokhõgõ ya’ia. Tanõ andrõ mosabato khõ Lowalangi eluahania tanõ andrõ so ginõtõ wolombase ba wangahalõ ya’ia.

So dombua ndrõfi wolombae tanõ andrõ si no i’oroi’õ Lowalangi ba ndraono Gizara’eli:

1.      Ndrõfi sabato (tahun sabat).

Ndrõfi sabato andrõ ya’ia da’õ ndrõfi si fitu. Onõ fakhe wa’ara tola lahalõ danõ nowi, ba ba wangai buania, ba ba ndrõfi si fitu ba mosabato (molombase) danõ andrõ. Ba ndrõfi sifitu andrõ (ndrõfi sabato):

a.       Lõ tola lahalõ nowira ba da’õ ba lõ tola laguti nagu khõra (ladangmu jangan kau taburi dan kebun anggurmu jangan kau rantingi). Baero daõ lõ tola la ba si ba la ozaragõ mbua nagu khõra (mereka tidak boleh menuai dan memetik buah anggur mereka).

b.      Mbua zinanõra ba gõtõ ndrõfi sabato (wolombase) andrõ tobali õra (menjadi makanan mereka), õ zawuyura ono matua ba ono alawe, õ genonira, õ zifatewu yomo khõra. Baero da’õ mbua zinanõ andrõ ba ndrõfi sabato tobali õ gurifõra, õ gutundru’u ba danõ ma’afefu (ay 6-7).

Taromali Lowalangi andre faudu simane niwa’õ-Nia ba zura II Moze 23:10-11:”Meõnõ fakhe waʼara mangahangahalõ ndraʼugõ ba õbasibasi mbua nowi, ba ba ndrõfi si fitu, ba bõi ogunaʼõ ia, bõi halõ, enaʼõ lahalõ gõra khõnia si numana, banuami; ba hadia nisaigõra, ba hana na utu ndruʼu zi manga; ba si manõ gõi wolaumõ ba kabu nagu khõu ba ba kabu falo”

Jadi Ohitõ dõdõ Lowalangi ba wamolombase tanõ andrõ ya’ia da’õ ena’õ bõiso ba dõdõ ndraono Gizara’eli wa’atebakha (keserakahan) wangohalõwõgõigõ tanõ andrõ. Ena’õ tanõ andrõ tola te’ali (tanah itu pulih) le tekiko (tidak tandus) ba tobali fangohahau dõdõra (fahela 2 Nga’õtõ 36:21). Baero da’õ ena’õ bõi ha soguna khõra ni’aluira (agar mereka tidak serakah dan egois), ena’õ la’angeraigõ labe’e gõi gõ niha bõ’õ ba niha sinumana (berperi kemanusiaan) ba ena’õ la’angeraigõ ba labe’e gõ gutundru’u bõ’õ (peri kemakhlukan) ena’õ omuso dõdõ ba auri ira gõi.

Ira talifusõ, molo’õ Tuho Migu khõda ma’õkhõ:”Tekaono Ita ba Wondrorogõ õlia Ulidanõ, ya’ita niha keriso senangea tarorogõ danõ andre nibe’e Lowalangi khõda. Bõi tafaso danõ ba wamadoro wohalõwõgõigõ ya’ia (kita jangan memaksa tanah untuk berproduksi terus menerus), fa sakali tafolombase ena’õ tola te’ali wa’atabõ danõ. Ta’alõsi wamake pupuk kimia me tola tobali tekiko danõ (tandus). Bõi tahorigõ wolobõ eu ba gatua, bõi tatibo’õ manõ zasao karate ba danõ ena’õ bõi tekiko danõda. Ba gõnõtõ andre oya tarongo bencana alam semane molõ ba fa’aruru danõ, alua da’õ bõrõ no lahorigõ wolobõ eu ba gatua, ba oya latibo’õ zasao ba nidanõ. Andrõ ena’õ ohahau dõdõda ba ena’õ ifahowu’õ ita Lowalangi, da tarorogõ danõ andre nibe’a-Nia khõda.

Simaneõ gõi, ba ginõtõ andre, tekaoni ita ba wamalua fa’omasi ba nawõ. Ba wabah corona andre, ato niha niha sitosasa. Ya’ita niha keriso bõi so ba dõdõda wa’atebakha (ketamakan) ba fakhõguta (ke’egoisan). Na so howuhowu Lowalangi si no tatema, da ta bagisi ba tatolo dalifusõ sitosasa ba sinumana. Baero da’õ, na mowua zinanõda simane lase, duria, maga, bõi ta’a manõ! fasakali (silõ’õnia sakali ba zilima fakhe) bõi ta’amawa, da tabe’e ba ta bagisi ba dalifusõ ba baniha sifatewu khõda ena’õ omuso gõi dõdõra.

2.      Ndrõfi wa’owuawua dõdõ (tahun yobel).

Ndrõfi si limawulu (aefa mewitu wa fitu ndrõfi sabato) no ndrõfi wa’owuawua dõdõ da’õ (tahun Yobel). Ba zimewulu mbawa sifitu no mbawa wangatulõ ba fa’owuawua dõdõ. Ba zi sagõrõ tanõ lafolau’õ dorofe ba la’amoni’õ ndrõfi silima wulu andrõ. Lafarongogõ bada’õ wa’aefa, fa’aefa niha fefu ba danõ (memaklumkan kebebasan negeri itu bagi segenap penduduknya). Fangefa nifalua ndraono Gizara’eli ba ndrõfi si lima wulu andrõ ya’ia da’õ:

1)     Mangawuli khõra ba ba niwara gokhõtara Ay. 10b.

a.       Na so danõ si no la’õli ba dalifusõra ba lafangawuli (segala milik yang sudah dijual harus dikembalikan kepada pemiliknya yang semula) bõrõ me sokhõ tanõ andrõ Lowalangi Yehowa, niha andrõ ha sangohalõwõgõigõ (manusia hanya pengelola). Jadi ba daroma li Lowalangi andre tefaduhu’õ wa sokhõ tanõ andre ya’ia Lowalangi Yehowa (ay 23), halõwõ niha ya’ia ba wangohalõwõgõigõ (mengelola). Jadi na so niha zowõli tanõ ba dalifusõnia, sindruhunia tenga sowõli tanõ ia, ni’õlinia ya’ia da’õ ba wangohalõwõgõigõ tanõ andrõ (ia membeli hak menggarap tanah tersebut).

Khamõtõ dõdõ Lowalangi ba wamalua dõfi wa’owuawua dõdõ andre ya’ia da’õ ena’õ alua wa’atulõ (menjamin keadilan), ena’õ niha so’okhõta bõi lahõna gana’ara ba fabõi itugu tefakao niha sinumana.

Na tahese tõdõda, no abua khõda ba wamalua gamakhoita Lowalangi andre. Lõ mungkin tafuli danõ si no ta’õli ba niha (faehu ita simane ndraono Gizara’eli). Hiza’i, na so niha same’e gade ohi ma gade hafea khõda, na no irugi lima wulu fakhe tafalua khõra mbawa wa’owuawua dõdõ ya’ia da’õ ta fangawuli khora mbolo nohi ba mbolo hafea khora hewa’ae lõ lafuli gefeda.

b.      Na so zawuyu si no la’õli ba lafangawuli ba dalifusõra (Siapa yang dijual sebagai budak harus dikembalikan kepada keluarganya).

2)     Ba ndrõfi si lima wulu andrõ (tahun yobel) lafolombase danõ simane nifalua ba ndrõfi sabato.

Ira talifusõ, fe’aso Yesu Keriso ba gulidanõ no gambara wa’atohare ndrõfi wa’owuawua dõdõ (tahun Yobel) bõrõ me fe’aso Yesu ba wolohe khõda fangorifi ya’ia fangefa horõ; wangefa’õ ya’ita ba wa’amate ba ba wa’abõlõ gafõkha. Me so Yesu ba gulidanõ, ifadu’õ simane nifa’ele’õ Yesaya, wa fe’asonia ba guli danõ no ba wangombakha turia somuso dõdõ andrõ, ba zi numana, ba wanuriagõ fangefa ba nikuru, awõ wangila niha ba zagauʼa, ba womolala nifakao, ba wangefa, ba wanuriagõ dõfi omasiõ andrõ khõ Zoʼaya.” (fahela Luk 4:18-21).

Me so Yesu ba guli danõ, Ituriaigõ duria somuso dõdõ, duria wangefa horõ ba niha. I’efa’õ zala niha niha sebua horõ. Ifadõhõ zofõkhõ, nifakao gafõkha. Ibe’e gõ niha solofo. Itema’õ ba fahuwu ia ba niha sebua horõ, irege alua wamohouni ba wa’aurira (simane Zakai’o, me moi Yesu khõnia omuso dõdõnia, ba tobali tebohouni geraerania, ifuli gefe zi no irai ilimo, ba tobali obõwõ ia, ibe’e matonga gokhõtania ba niha sinumana).

Ira talifusõ, irugi iada’a no inõtõ wa’owuawua dõdõ (tahun Yobel), bõrõ me no mõi Yesu Keriso ba guli danõ ba wangorifi ba wangefa’õ horõda. Sinangea tasuno Lowalangi ba ta’andrõ saohagõlõ wa’ebua dõdõ-Nia andrõ khõda. Hiza bõi farõi ita ba wamati khõ Yesu Keriso ena’õ manandrõsa khõda wangorifi ba fangefa horõ andrõ. Baero da’õ, ya oroma bawa’aurida gamuata niha sibohou safõnu fa’omasi ba fa’ahakhõ dõdõ, ba da ta’omakha’õ duria somuso dõdõ andrõ ba niha si so bawa’ogõmigõmi, si no ibõbõ fa’abõlõ gafõkha ena’õ tola lasõndra wangorifi. Yaduhu.

sumber: Pdt. Yusri Zendratõ, S.Th